این نکات هم در روابط عاطفی و هم در روابط خانوادگی، دوستانه و کاری کاربرد دارند. با تمرین و به کارگیری این راهکارها، می‌توانید کیفیت روابط خود را ارتقا دهید و از مزایای ارتباط موثر بهره‌مند شوید.

• ✔️

  شنونده فعال باشید:

  هنگام صحبت کردن طرف مقابل، با دقت گوش دهید و سعی کنید منظور او را درک کنید.
• ✔️

  پرسش‌های باز بپرسید:

  سوالاتی بپرسید که پاسخ‌های مفصل‌تری را ترغیب کنند و گفتگو را پیش ببرند.
• ✔️

  احساسات خود را بیان کنید:

  از بیان احساسات خود نترسید و سعی کنید با بهره‌گیری از زبان “من” صحبت کنید (مثلاً به جای “تو همیشه این کار را می‌کنی”، بگویید “وقتی این کار را می‌کنی، من احساس. . . می‌کنم”).
• ✔️

  احساسات طرف مقابل را تایید کنید:

  به طرف مقابل نشان دهید که احساسات او را درک می‌کنید و برایتان مهم است.
• ✔️

  از قضاوت کردن بپرهیزید:

  سعی کنید بدون پیش‌داوری به صحبت‌های طرف مقابل گوش دهید.
• ✔️

  در لحظه حضور داشته باشید:

  هنگام گفتگو، تمام توجه خود را به طرف مقابل معطوف کنید و از عوامل حواس‌پرتی دوری کنید.
• ✔️

  ارتباط چشمی برقرار کنید:

  ارتباط چشمی، نشان‌دهنده توجه و علاقه شما به صحبت‌های طرف مقابل است.
• ✔️

  در مورد انتظارات خود صحبت کنید:

  انتظارات خود را از رابطه به طور واضح و شفاف بیان کنید.
• ✔️

  سازش کنید:

  آماده باشید برای رسیدن به توافق، کمی از خواسته‌های خود کوتاه بیایید.
• ✔️

  به حریم شخصی یکدیگر احترام بگذارید:

  هر فردی به فضا و زمان شخصی نیاز دارد. به این نیاز احترام بگذارید.
• ✔️

  به وعده‌های خود عمل کنید:

  اگر قولی می‌دهید، حتماً به آن عمل کنید.
• ✔️

  قدردانی خود را ابراز کنید:

  از طرف مقابل به خاطر کارهایی که برای شما انجام می‌دهد، تشکر کنید.

• ✔️

  به یکدیگر زمان اختصاص دهید:

  برای گذراندن وقت با کیفیت با یکدیگر، وقت بگذارید.
• ✔️

  با هم بخندید:

  خندیدن با هم، راهی عالی برای تقویت رابطه است.
• ✔️

  گذشته را رها کنید:

  اشتباهات گذشته را رها کنید و به آینده نگاه کنید.
• ✔️

  در زمان مناسب صحبت کنید:

  وقتی هر دو آرام هستید و وقت کافی دارید، در مورد مسائل مهم صحبت کنید.
• ✔️

  از طعنه زدن و کنایه زدن خودداری کنید:

  این رفتارها باعث ایجاد سوء تفاهم و ناراحتی می‌شوند.
• ✔️

  به دنبال راه حل باشید، نه مقصر:

  به جای سرزنش کردن یکدیگر، به دنبال راه‌حلی برای حل مشکل باشید.
• ✔️

  به مشاوره مراجعه کنید:

  اگر به تنهایی نمی‌توانید مشکلات ارتباطی خود را حل کنید، از یک مشاور کمک بگیرید.
• ✔️

  صبر داشته باشید:

  تغییر رفتار و بهبود ارتباط، زمان می‌برد. صبور باشید و به تلاش خود ادامه دهید.

با به کارگیری این نکات ساده اما موثر، می‌توانید از بروز بسیاری از مشکلات ارتباطی در روابط خود جلوگیری کنید و روابطی سالم، پایدار و رضایت‌بخش داشته باشید.

جلوگیری از مشکلات ارتباطی در روابط: 21 نکته کلیدی

1. فعالانه گوش دهید.

گوش دادن فعالانه یعنی تمام حواستان را به فرد مقابل بدهید، نه اینکه فقط منتظر نوبت خود برای صحبت کردن باشید. به زبان بدن، لحن صدا و احساسات گوینده توجه کنید. سوال بپرسید تا مطمئن شوید منظور او را درست فهمیده‌اید. تماس چشمی را حفظ کنید و سر تکان دهید تا نشان دهید که به صحبت‌هایش توجه دارید. از قطع کردن صحبت طرف مقابل خودداری کنید. فقط زمانی پاسخ دهید که فرد مقابل صحبتش را تمام کرده باشد. سعی کنید همدلی نشان دهید و خودتان را جای او بگذارید.

2. شفاف و واضح صحبت کنید.

منظورتان را به طور واضح و بدون ابهام بیان کنید. از کلمات ساده و قابل فهم استفاده کنید. از بهره‌گیری از اصطلاحات و کلمات تخصصی که ممکن است طرف مقابل متوجه نشود، خودداری کنید. احساسات و نیازهای خود را به طور با صداقت و مستقیم بیان کنید. از متهم کردن یا سرزنش کردن طرف مقابل خودداری کنید. به جای گفتن “تو همیشه. . . ” یا “تو هیچ وقت. . . “، از جملاتی استفاده کنید که با “من احساس می کنم. . . ” شروع می شوند. مثال: به جای گفتن “تو همیشه من را نادیده می گیری”، بگویید “من احساس می کنم وقتی حرف می زنم به من توجه نمی کنی. ”

3. زمان مناسب را انتخاب کنید.

برای صحبت کردن در مورد موضوعات مهم، زمانی را انتخاب کنید که هر دو نفر آرام و ریلکس باشید. از صحبت کردن در مورد مسائل حساس زمانی که خسته، گرسنه یا مضطرب هستید، خودداری کنید. محیطی آرام و خصوصی را برای گفتگو انتخاب کنید. از صحبت کردن در حضور دیگران در مورد مسائل شخصی خودداری کنید. اگر نیاز به زمان بیشتری دارید، به طرف مقابل بگویید و قرار ملاقات دیگری بگذارید. مثلا بگویید: “الان وقت مناسبی برای این صحبت نیست، می‌توانیم فردا با هم در موردش صحبت کنیم؟”

4. زبان بدن خود را کنترل کنید.

به زبان بدن خود توجه کنید. آیا اخم کرده اید؟ آیا دست به سینه ایستاده اید؟ زبان بدن شما می‌تواند پیامی قوی تر از کلمات شما ارسال کند. سعی کنید زبان بدنی آرام و پذیرا داشته باشید. ارتباط چشمی را حفظ کنید و لبخند بزنید. از رفتارهای تدافعی مانند دست به سینه ایستادن یا چرخاندن چشم‌ها خودداری کنید. به لحن صدای خود نیز توجه کنید. آیا تند یا عصبی هستید؟ سعی کنید با لحنی آرام و دوستانه صحبت کنید.

5. احساسات خود را مدیریت کنید.

قبل از اینکه با طرف مقابل صحبت کنید، سعی کنید احساسات خود را مدیریت کنید. اگر عصبانی هستید، چند نفس عمیق بکشید یا کمی قدم بزنید تا آرام شوید. از صحبت کردن در حالی که خیلی ناراحت هستید، خودداری کنید. اگر نمی توانید احساسات خود را کنترل کنید، از یک دوست یا مشاور کمک بگیرید. سعی کنید احساسات خود را به طور سازنده بیان کنید. مثلا به جای فریاد زدن، بگویید: “من خیلی ناراحت شدم وقتی این کار را کردی. ”

6. همدلی نشان دهید.

همدلی یعنی اینکه خودتان را جای طرف مقابل بگذارید و سعی کنید دیدگاه او را درک کنید. حتی اگر با نظر او موافق نیستید، سعی کنید بفهمید چرا او چنین احساسی دارد. با همدلی نشان دادن، به طرف مقابل نشان می‌دهید که برای او ارزش قائل هستید و به احساساتش احترام می‌گذارید. از جملاتی مانند “می‌فهمم چرا اینقدر ناراحتی” یا “می‌تونم تصور کنم چقدر سخت بوده” استفاده کنید. از قضاوت کردن یا مسخره کردن احساسات طرف مقابل خودداری کنید. همدلی به معنی موافقت نیست، بلکه به معنی درک است.

7. از قضاوت کردن خودداری کنید.

هنگام گوش دادن به صحبت های طرف مقابل، از قضاوت کردن او خودداری کنید. به جای اینکه سعی کنید او را اصلاح کنید یا به او بگویید که اشتباه می کند، سعی کنید بفهمید او از چه منظری به موضوع نگاه می کند. هر کس حق دارد دیدگاه و احساسات خود را داشته باشد. قضاوت کردن باعث می شود طرف مقابل احساس کند که درک نمی شود و از صحبت کردن با شما خودداری کند. به جای قضاوت کردن، سوال بپرسید و سعی کنید دیدگاه او را درک کنید. سعی کنید با ذهنی باز به صحبت های طرف مقابل گوش دهید.

8. مسئولیت اشتباهات خود را بپذیرید.

همه ما اشتباه می کنیم. مهم این است که مسئولیت اشتباهات خود را بپذیریم و عذرخواهی کنیم. عذرخواهی با صداقت می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند. از بهانه تراشی یا توجیه کردن اشتباهات خود خودداری کنید. به جای اینکه تقصیر را به گردن دیگران بیندازید، مسئولیت اعمال خود را بپذیرید. عذرخواهی باید صمیمانه و با صداقت باشد. به طرف مقابل نشان دهید که از اشتباه خود پشیمان هستید و قصد دارید در آینده آن را جبران کنید. عذرخواهی راهی برای ترمیم رابطه است.

9. به حریم خصوصی احترام بگذارید.

به حریم خصوصی طرف مقابل احترام بگذارید. از سرک کشیدن در وسایل شخصی او خودداری کنید. به حرف های خصوصی او گوش ندهید. در مورد مسائل شخصی او با دیگران صحبت نکنید. هر کس حق دارد حریم خصوصی خود را داشته باشد. احترام به حریم خصوصی نشان دهنده اعتماد و احترام متقابل است. حریم خصوصی یکی از پایه های اساسی یک رابطه سالم است.

10. توقعات واقع بینانه داشته باشید.

توقعات غیرواقع بینانه می‌تواند باعث ایجاد نارضایتی و ناامیدی در رابطه شود. از طرف مقابل خود انتظار نداشته باشید که همیشه مطابق میل شما رفتار کند. سعی کنید توقعات خود را با توجه به شرایط و ویژگی های طرف مقابل تنظیم کنید. در مورد توقعات خود با طرف مقابل صحبت کنید و سعی کنید به یک توافق برسید. توقعات باید منطقی و بر اساس واقعیت باشند.

11. از کلی گویی خودداری کنید.

از کلی گویی در صحبت کردن خودداری کنید. به جای گفتن “تو همیشه دیر می کنی”، بگویید “من امروز از اینکه 30 دقیقه دیر رسیدی ناراحت شدم. ” کلی گویی باعث می شود طرف مقابل احساس کند که مورد اتهام قرار گرفته و از خود دفاع کند. به جای کلی گویی، سعی کنید در مورد رفتار خاصی که شما را آزار داده صحبت کنید. با مشخص کردن رفتار مورد نظر، به طرف مقابل فرصت می دهید تا آن را تغییر دهد. صحبت کردن در مورد جزئیات، احتمال سوء تفاهم را کاهش می دهد.

12. از تهدید کردن یا باج گیری عاطفی خودداری کنید.

تهدید کردن یا باج گیری عاطفی روشی ناسالم و مخرب برای برقراری ارتباط است. با بهره‌گیری از تهدید یا باج گیری عاطفی، سعی می کنید طرف مقابل را مجبور کنید کاری را که شما می خواهید انجام دهد. این کار باعث ایجاد ترس، نارضایتی و خشم در طرف مقابل می شود. به جای تهدید کردن یا باج گیری عاطفی، سعی کنید نیازهای خود را به طور با صداقت و مستقیم بیان کنید. با طرف مقابل خود به طور محترمانه و همدلانه رفتار کنید. تهدید و باج گیری عاطفی باعث تخریب رابطه می شود. به دنبال راه های سالم و سازنده برای حل مشکلات باشید.

13. برای یکدیگر وقت بگذارید.

برای حفظ یک رابطه سالم، لازم است برای یکدیگر وقت بگذارید. زمانی را به فعالیت هایی اختصاص دهید که هر دو از آن لذت می برید. با هم صحبت کنید، فیلم ببینید، به پیاده روی بروید یا هر کار دیگری که باعث می شود به هم نزدیکتر شوید. حتی اگر وقت زیادی ندارید، سعی کنید زمانی را به طور کامل به طرف مقابل اختصاص دهید. در این زمان از تلفن همراه و سایر عوامل مزاحم دوری کنید. وقت گذاشتن برای یکدیگر نشان دهنده اهمیت دادن به رابطه است.

14. به نظرات یکدیگر احترام بگذارید.

حتی اگر با نظرات طرف مقابل موافق نیستید، باید به آنها احترام بگذارید. هر کس حق دارد دیدگاه و عقاید خود را داشته باشد. از مسخره کردن یا تحقیر کردن نظرات طرف مقابل خودداری کنید. سعی کنید دیدگاه او را درک کنید و به دلایل او گوش دهید. احترام به نظرات یکدیگر یکی از پایه های اساسی یک رابطه سالم است. اختلاف نظرها نباید باعث تخریب رابطه شوند.

15. از تعمیم دادن مشکلات خودداری کنید.

وقتی مشکلی پیش می آید، از تعمیم دادن آن خودداری کنید. به جای گفتن “تو همیشه این کار را می کنی”، سعی کنید روی موقعیت خاص تمرکز کنید. تعمیم دادن مشکلات باعث می شود طرف مقابل احساس کند که مورد اتهام قرار گرفته و از خود دفاع کند. به جای تعمیم دادن، سعی کنید در مورد رفتار خاصی که شما را آزار داده صحبت کنید. با مشخص کردن رفتار مورد نظر، به طرف مقابل فرصت می دهید تا آن را تغییر دهد. هر مشکل را به صورت جداگانه بررسی کنید.

16. در مورد نیازهای خود صحبت کنید.

برای داشتن یک رابطه سالم، باید در مورد نیازهای خود با طرف مقابل صحبت کنید. نیازهای شما می‌تواند شامل نیازهای عاطفی، فیزیکی، جنسی و غیره باشد. اگر نیازهای خود را بیان نکنید، طرف مقابل نمی تواند آنها را برآورده کند. از بیان نیازهای خود خجالت نکشید یا نترسید. با طرف مقابل خود به طور با صداقت و باز در مورد نیازهای خود صحبت کنید. بیان نیازها به ایجاد صمیمیت و نزدیکی در رابطه کمک می کند.

17. یاد بگیرید که ببخشید.

هیچ کس کامل نیست و همه اشتباه می کنند. برای داشتن یک رابطه سالم، باید یاد بگیرید که طرف مقابل را ببخشید. بخشیدن به معنای فراموش کردن نیست، بلکه به معنای رها کردن خشم و کینه است. اگر نمی توانید طرف مقابل را ببخشید، نمی توانید به جلو حرکت کنید. بخشش به نفع خود شما و رابطه تان است. سعی کنید با همدلی به اشتباهات طرف مقابل نگاه کنید و او را ببخشید.

18. در مورد مسائل مالی صادق باشید.

صداقت در مورد مسائل مالی برای یک رابطه سالم ضروری است. در مورد درآمد، بدهی ها و عادات خرج کردن خود با طرف مقابل صحبت کنید. تصمیمات مالی را به طور مشترک بگیرید. پنهان کردن اطلاعات مالی می‌تواند باعث ایجاد بی اعتمادی و سوء تفاهم در رابطه شود. در مورد اهداف مالی خود با طرف مقابل صحبت کنید و سعی کنید به یک توافق برسید. مسائل مالی یکی از مهمترین عوامل استرس در روابط هستند، بنابراین باید به طور جدی به آن پرداخته شود.

19. در مورد مسائل جنسی صحبت کنید.

مسائل جنسی بخش مهمی از یک رابطه صمیمی هستند. در مورد نیازها، خواسته ها و نگرانی های جنسی خود با طرف مقابل صحبت کنید. از بیان احساسات خود در مورد رابطه جنسی خجالت نکشید. در مورد مرزهای خود صحبت کنید و به آنها احترام بگذارید. سعی کنید رابطه جنسی رضایت بخشی برای هر دو نفر ایجاد کنید. عدم صحبت در مورد مسائل جنسی می‌تواند باعث ایجاد نارضایتی و دوری در رابطه شود.

20. از تحقیر و توهین خودداری کنید.

تحقیر و توهین از مخرب ترین رفتارهایی هستند که می‌توانید در یک رابطه داشته باشید. تحقیر و توهین باعث ایجاد احساس شرم، بی ارزشی و خشم در طرف مقابل می شود. از بهره‌گیری از کلمات توهین آمیز یا تحقیر آمیز خودداری کنید. اگر در حال تحقیر یا توهین به طرف مقابل هستید، فورا متوقف شوید و عذرخواهی کنید. تحقیر و توهین باعث تخریب رابطه و از بین رفتن اعتماد می شود. همیشه با احترام و محبت با طرف مقابل خود رفتار کنید.

21. در صورت نیاز از کمک حرفه ای استفاده کنید.

اگر با مشکلات ارتباطی جدی در رابطه خود روبرو هستید، از کمک حرفه ای استفاده کنید. بهره‌گیری از کمک حرفه ای نشانه ضعف نیست، بلکه نشانه تعهد شما به رابطه است. به دنبال یک مشاور یا روان درمانگر متخصص در زمینه روابط زوجین باشید.